«Η μελέτη για την παρουσία του θρησκευτικού στοιχείου στο έργο του Marx θα πρέπει να βασίζεται στην πρώιμη φιλoσοφική παραγωγή του, δεδομένου ότι, κατά τον Boulgakoff, στα μεταγενέστερα έργα του Marx δεν υπάρχει καμμιά ουσιαστική αλλαγή στις θρησκευτικές – φιλοσοφικές απόψεις του· [οπωσδήποτε είναι αναγκαία η καλή γνώση εκ μέρους του αναγνώστη των έργων του Marx: Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα (1844), Η Γερμανική Ιδεολογία (1864), Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας (1859)]. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Β. ΜΠΑΛΤΑΣ. (2004). «Εισαγωγικό Σημείωμα», στο: Ο Karl Marx ως Θρησκευτικός τύπος. Αθήνα: Άθως, σσ. 14-15.
«Αν και ο Marx ήταν αναίσθητος ως προς το θρησκευτικό πρόβλημα, δεν τον καθιστά μόνον αυτό αδιάφορο ως προς το γεγονός της θρησκευτικότητας και της υπάρξεως της θρησκείας. Το αντίθετο, η εσωτερική αποξένωση, όπως αυτό συμβαίνει συχνά, δεν προκαλεί την αδιαφορία προς τον ξένο αυτό και αδιανόητο κόσμο, και αυτός ακριβώς ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο Marx αντιμετώπιζε τη θρησκεία. Ο Marx αντιμετωπίζει τη θρησκεία, κυρίως τον δεϊσμό (ο όρος deismus εισήχθη υπό του Hebert του εκ Cherbury) και τον χριστιανισμό, με σκληρή εχθρότητα, ως ένας μαχόμενος αθεϊστής, ο οποίος προσπαθεί να απελευθερώσει, να θεραπεύσει τους ανθρώπους από την θρησκευτική παράνοια, την πνευματική δουλεία. Μέσα στον μαχόμενο αθεϊσμό του Marx βλέπουμε το κεντρικό νεύρο όλης της δραστηριότητάς του, ένα από τα βασικά του κριτήρια, η διαμάχη με την θρησκεία είναι, με κάποια ένννοια, όπως θα διασαφισνισθεί αυτό στη συνέχεια, το πραγματικό αν όχι το ανομολόγητο μοτίβο και στα σημαντικότερα καθαρώς θρησκευτικά έργα του. Ο Marx αντιμάχεται τον θεό της θρησκείας και με την επιστήμη του και με το σοσιαλισμό του, ο οποίος στα χέρια του γίνεται ένα μέσο για τον αθεϊσμό, ένα όπλο για την απελευθέρωση της ανθρωπότητας από τη θρησκεία. Η προσπάθεια της ανθρωπότητας “να τα βολέψει χωρίς Θεό, και μάλιστα για πάντα και τελειωτικά”, για την οποία τόσο διεξοδικά είχε γράψει ο Dostoievsky και η οποία ήταν το αντικείμενο των μόνιμων και οδυνηρών σκέψεων, μεταξύ άλλων, έλαβε και μία από τις πιο λαμπρές και ολοκληρωμένες εκφράσεις στα δόγματα του Marx. Την εσωτερική αυτή σχέση μεταξύ του αθεϊσμού και του σοσιαλισμού στα έργα του Marx, την πραγματική ψυχή της δραστηριότητάς του, συνήθως ή δεν την κατανοούν ή δεν την παρατηρούν, γιατί, γενικότερα, ενδιαφέροντια ελάχιστα γι’ αυτήν την πλευρά του, και για να δείξει κανείς αυτό με πολλή ευκρίνεια, πρέπει να αναφερθεί στην ιστορία της πνευματικής εξελίξεώς του».
SERGIUS BOULGAKOFF. (2004). Ο Karl Marx ως Θρησκευτικός τύπος. Εισαγωγή – Μετάφρση – Σχόλια Δημήτριος Β. Μπαλτάς. Αθήνα: Άθως, σ. 28.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου