Ενότητα 2η. Λέξεις, νόημα και καθολικές έννοιες

Η ουσία των πραγμάτων

«Ρώτησαν κάποτε ένα φιλόσοφο: πόσο ζυγίζει ο καπνός; Αυτός απάντησε: αφαίρεσε από το βάρος του καμένου ξύλου το βάρος της στάχτης που απέμεινε κι’ έτσι θα έχης το βάρος του καπνού. Άρα αυτός προϋπέθετε ως κάτι το αναμφισβήτητο: ότι και στη φωτιά ακόμα δε χάνεται η ύλη (ουσία), αντίθετα η μορφή της μονάχα παθαίνει αλλοίωση. Το ίδιο και η πρόταση: από τίποτε δεν προέρχεται τίποτε, είναι μόνο μια ακόμα παρεπόμενη πρόταση της θεμελιώδους προτάσεως της διατηρήσεως [της ουσίας] ή μάλλον της μονιμότητας του αληθινού υπο-κειμένου στα φαινόμενα. Γιατί, για να είναι εκείνο που στο πεδίο των φαινομένων θέλουμε να ονομάζουμε ουσία το καθαυτό υπόστρωμα κάθε χρονικού προσδιορισμού, πρέπει κάθε ύπαρξη τόσο στο περασμένο όσο και στο μέλλοντα χρόνο να μπορή να καθορίζεται αποκλειστικά και μόνο με μέτρο αυτή την ουσία».

ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ ΚΑΝΤ. (1979). Κριτική του Καθαρού λόγου. Εισαγωγή – Μετάφραση – Σχόλια Αναστασίου Γιανναρά, τ. Β΄. Αθήνα: Παπαζήση, σ. 213.